Thuỳ tổng hợp

Khi được hỏi về “tính điện ảnh” của hình ảnh, Sir Roger Deakins chia sẻ:

Có một chuyện rất thú vị đã xảy ra với tôi hồi tôi còn đang học trong trường điện ảnh. Có hai người quay phim. Một người đang trong quá trình timing cho một bộ phim mà ông quay, đó là một cinematographer rất nổi tiếng tại Anh. Và người kia là một người làm phim tài liệu cũng hết sức nổi tiếng. Người cinematographer phim điện ảnh đứng lớp dạy chúng tôi, bài tập là setup ánh sáng cho một cảnh quay trong phòng trang điểm của một nhà hát. Mỗi người sẽ tự thực hiện setup của mình. Lúc đó tôi chỉ tận dụng các bóng đèn tròn xung quanh gương trang điểm và cái gương thôi. Tôi không nghĩ là mình dùng thêm cái gì nữa, vì như vậy là đủ sáng rồi. Trong quá trình thực hiện thì người cinematographer có việc phải đi đến phòng lab. Trong lúc ông ấy đi vắng, người quay phim tài liệu đứng lớp thay. Người này nói với tôi rằng: “Không, không, cậu không thể làm vậy. Cậu đang quay một bộ phim điện ảnh, cậu phải setup đèn cho nó. Vậy là, tôi đã setup thêm một cây 10k, một cây 5k và một số đèn khác tôi không nhớ rõ. Khi người cinematographer phim điện ảnh quay lại, ông ấy nói với tôi rằng: “Cậu làm vậy cũng được đấy, nhưng nếu là tôi thì tôi sẽ không thêm gì nữa đâu, mấy cái bóng đèn và gương trang điểm đã đủ đẹp rồi.”

Vậy đấy. Bạn kỳ vọng rằng phim điện ảnh thì phải được đánh những cây đèn khủng. Bạn kỳ vọng rằng có tồn tại một phương pháp làm việc chung cho phim điện ảnh, vì nó là phim điện ảnh, và bạn đã đọc về quá nhiều câu chuyện làm phim ở Hollywood. Nhưng sự thật lại không phải như vậy đâu.

Một chuyện nữa là, sau khi làm xong The Shawshank Redemption, tôi nhận được một đề cử Oscar cho nó. Hồi đó tôi chưa phải là thành viên của ASC. Và lần đầu tiên đến hội sở của ASC thì tôi không biết ai cả, mà cũng chẳng ai biết tôi. Ở đó tôi nghe ai đó nói rằng: “Shawshank cũng đẹp đấy. Nhưng mà nó được quay như phim tài liệu vậy, không có setup ánh sáng gì hết. Chúng ta không thể bầu giải quay phim cho phim đó được vì người ta không có setup ánh sáng gì cho nó hết.”

Tôi nghĩ rằng đó thực sự là một lời khen. Vì tôi dùng nhiều đèn lắm. Vậy mà những nhà quay phim kỳ cựu ở ASC không nhìn ra, vậy thì người bình thường làm sao mà nhìn ra được chứ.

Tôi nghĩ là chúng ta chỉ có thể đánh giá một tác phẩm trên cơ sở chính bản thân nó. Các kỹ thuật bên dưới để làm nên tác phẩm đó nên được kết hợp một cách liền mạch, trơn tru.

Francis Ford Coppola từng nói: “Vào thời điểm cái gọi là “tính chuyên nghiệp” của phim bị phá huỷ vĩnh viễn, nó sẽ thực sự trở thành một loại hình nghệ thuật.”

Về cái gọi là “tính chuyên nghiệp của phim”, ngày nay có rất nhiều người vô tình hoặc cố ý để cho thứ gọi là “tính thẩm mỹ của hình ảnh” hay “tính điện ảnh của hình ảnh” lấn lướt nội dung phim, áp đặt các quy tắc trong việc xây dựng hình ảnh cho bộ phim (kiểu như phim điện ảnh thì phải đẹp, phải xài nhiều đèn, phải màu mè thế này thế nọ).

Tuy vậy, việc đánh giá giá trị của hình ảnh phải dựa trên mức độ phù hợp của nó với tính chất câu chuyện. “Hình ảnh mang tính điện ảnh” chỉ có ý nghĩa khi nó có thể làm cho khán giả tập trung vào câu chuyện chứ không kêu đòi sự chú ý vào bản thân nó.

P/s: Bài viết này không có ý bảo là làm phim không cần xài đèn, mà ý bảo là nên xài đèn một cách tự nhiên, khôn khéo, phù hợp với câu chuyện. Nhân tiện, đèn của Aputure xài cũng được lắm. Nếu cần tư vấn thì cứ PM mình. hehe.