Tác giả: Elizabeth Gilbert
Thuỳ biên tập lại từ bản dịch của Oanh Nguyen

Tôi là một nhà văn. Viết sách là chuyên môn của tôi, nhưng dĩ nhiên nó còn hơn thế nữa. Đó là tình yêu và sự đam mê của cả cuộc đời tôi. Và tôi không hi vọng một ngày nào đó điều này sẽ thay đổi. Nhưng gần đây đang có một số chuyện khác thường xảy ra trong cuộc sống và sự nghiệp của tôi, khiến tôi phải điều chỉnh lại tất cả mối quan hệ của mình với công việc này. Và điều khác thường đó là việc gần đây tôi đã viết một quyển sách tên là “Ăn, Cầu nguyện, Yêu”. Khác hẳn với những quyển sách trước đây của tôi, quyển sách này được độc giả đón nhận một cách rất nhiệt thành và trở thành một hiện tượng lớn, gây xúc động mạnh mẽ, và thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất trên toàn thế giới. Và kết quả là, ở tất cả những nơi tôi đến, bây giờ mọi người đối xử với tôi như tôi … đang phải chịu số phận rất bi đát. Thật đấy đấy – rất bi đát, rất thê thảm! Kiểu như, giờ đây mọi người thường hay lo lắng hỏi tôi rằng: “Cô không sợ sao – không sợ là mình sẽ không thể viết hay hơn được? Cô không sợ là cô sẽ cứ tiếp tục viết suốt cả cuộc đời mình và sẽ không bao giờ viết được một quyển sách khác có thể khiến mọi người trên thế giới này quan tâm đến, thêm bất kỳ một lần nào nữa?”

Bạn biết đấy, tình tình thực tế có thể còn tệ hơn vậy nữa. Những cũng tình cờ, tôi nhớ lại rằng cách đây hơn 20 năm, lúc tôi còn là đứa trẻ, khi tôi bắt đầu nói với mọi người là tôi muốn trở thành nhà văn, tôi cũng gặp phải cùng một loại phản ứng sợ hãi này. Và người ta nói là, “cô không sợ sau này sẽ cô sẽ không thành công sao? Cô không sợ là sự xấu hổ của việc bị thất bại sẽ giết chết cô sao? Cô không sợ là cô sẽ phải dành cả cuộc đời mình cho công việc này mà sẽ không tạo ra được gì hết và rồi cô sẽ chết trong đống đổ nát của những giấc mơ tan vỡ với vị đắng của sự thất bại? Bạn biết đấy, kiểu kiểu như vậy.

Câu trả lời ngắn cho tất cả các câu hỏi ở trên là “Có”. Tôi có sợ tất cả những vấn đề trên. Và vẫn luôn luôn như vậy. Và tôi còn sợ nhiều thứ khác nữa, những thứ mà người ta thậm chí còn không thể đoán được. Ví dụ như tảo biển, và những thứ đáng sợ khác. Nhưng, khi nói đến chuyện viết lách, vấn đề mà dạo này tôi đang nghĩ đến là: Liệu có bình thường, có logic không khi người ta lại phải sợ hãi công việc làm cho họ cảm thấy rằng việc mình sinh ra trên trái đất này là có ý nghĩa? Điều gì đặc trưng ở những công việc liên quan đến sáng tạo lại khiến chúng ta lo lắng đến vậy về sức khỏe tinh thần của nhau, trong khi những nghề khác lại không như vậy? Ví dụ như bố tôi là một kỹ sư hóa học và tôi hoàn toàn không nhớ là có lần nào trong suốt 40 năm làm việc có người hỏi ông liệu ông có sợ trở thành một kỹ sư hóa học không. Nó không phải là – công việc kỹ sư đang bị bí à, mọi việc thế nào hả John? Mọi việc nó không như vậy, đúng không? Nhưng công bằng mà nói, những kỹ sư hóa học là một nhóm người trong suốt hằng mấy thế kỷ qua, không có chút tiếng tăm gì trong việc trở thành những người nghiện rượu hay vui buồn thất thường.

Những nhà văn như chúng tôi thì lại có tiếng tăm đó. Và không chỉ những nhà văn thôi, mà dường như rất nhiều người làm công việc sáng tạo ở tất cả mọi thể loại, đều có tiếng là thường không ổn định về mặt tinh thần. Và chúng ta có thể thấy rất nhiều người với bộ óc sáng tạo thật sự vĩ đại, đã chết trẻ và thường là do tự sát, chỉ riêng trong thế kỷ 20 thôi. Và những người không tự tử thì họ cũng có vẻ không hạnh phúc lắm với tài năng của mình. Norman Mailer, ngay trước khi chết, vào buổi phỏng vấn cuối cùng, ông đã nói: “Mỗi quyển sách mà tôi đã viết lại giết tôi thêm 1 chút”. Thật là một câu nhận xét khác thường về sự nghiệp cả đời của mình. Nhưng chúng ta thậm chí còn không nháy mắt khi nghe ai đó nói như vậy vì chúng ta vẫn nghe những thứ như vậy từ rất lâu rồi và theo một cách nào đó chúng ta đã tiếp thu và cùng nhau chấp nhận là tính sáng tạo và sự đau khổ vốn dĩ theo 1 cách nào đó đã gắn liền với nhau rồi và nghệ thuật, cuối cùng sẽ dẫn đến sự đau khổ.

Và câu hỏi tôi muốn hỏi mọi người ở đây hôm nay là các bạn có cảm thấy bình thường với quan niệm này không? Bạn có cảm thấy thoải mái với nó không? Vì có vẻ như bạn đang coi nó là một thứ gì đó xa xôi vạn dặm, mà tôi thì hoàn toàn không thoải mái với giả thuyết ấy chút nào hết. Tôi nghĩ nó thật ghê tởm. Và tôi còn nghĩ nó thật nguy hiểm nữa, và tôi không muốn thấy nó tồn tại mãi cho đến những thế kỷ sau. Tôi nghĩ sẽ tốt hơn nếu chúng ta khuyến khích những tài năng sáng tạo sống.
Và tôi hoàn toàn biết là, trong trường hợp của tôi, sẽ rất nguy hiểm nếu như tôi rơi vào viễn cảnh tăm tối của giả thuyết đó, đặc biệt là giờ đây khi tôi đang ở vị trí hiện tại trong sự nghiệp của mình. Bạn biết đấy, tôi còn khá trẻ, tôi chỉ mới vào khoảng 40 tuổi. Tôi còn có thể làm việc trong 40 năm nữa. Và rất có thể là bất cứ những gì tôi viết từ thời điểm này trở đây sẽ bị cả thế giới đánh giá, vì nó là tác phẩm đến tác phẩm thành công một cách kỳ quặc vừa rồi, đúng không? Tôi sẽ nói thẳng ra, vì chúng ta ở đây cũng gần như là bạn bè rồi, rất có thể thành công vĩ đại nhất của tôi vẫn còn chưa đến. Ôi chúa ơi, thật là một ý nghĩ hay ho phải không? Nhưng bạn biết đấy, những ý tưởng kiểu vậy cũng có thể khiến người ta bắt đầu uống rượu Gin lúc 9h sáng, và tôi không muốn mình như vậy. Tôi thích tiếp tục làm công việc mà mình yêu thích này hơn.

Và vì thế, câu hỏi đặt ra là, làm sao để tôi làm được điều đó? Và rồi, sau rất nhiều thời gian suy nghĩ, tôi thấy rằng, có vẻ như điều tôi phải làm ngay bây giờ, để được tiếp tục sáng tác, là phải tự tạo cho mình cấu trúc tâm lý có khả năng tự bảo vệ. Tôi phải tìm ra cách để tạo khoảng cách an toàn giữa tôi, một nhà văn, với nỗi lo sợ rất tự nhiên của mình về viễn cảnh nghề nghiệp của tôi, từ bây giờ trở đi. Và, tôi đã cố gắng tìm kiếm những cách để thực hiện việc đó suốt cả năm ngoái. Tôi đã tìm kiếm xuyên thời gian và đã cố gắng tìm kiếm trong những xã hội khác để xem liệu họ có những ý tưởng tốt hơn và lành mạnh hơn những gì chúng ta có về việc làm cách nào để giúp đỡ những con người làm công việc sáng tạo kiểm soát những rủi ro cố hữu về mặt tình cảm của công việc đó không.

Và cuộc nghiên cứu đã dẫn tôi đến với Hy Lạp và La Mã cổ đại Này. Nói ra thì hơi dài dòng, nhưng tại Hy Lạp và La Mã cổ đại, họ không tin là khả năng sáng tạo xuất phát từ bản thân con người. Họ tin rằng sự sáng tạo là do những linh hồn thiêng liêng đã tìm đến con người từ một nơi bí ẩn nào đó ở rất xa, vì những lý do cũng rất bí ẩn và rất xa xôi. Người Hy Lạp gọi những linh hồn thiêng liêng của sự sáng tạo đó là “deamons”. Socrates tin là ông có 1 daemon, người đã truyền đạt sự thông thái cho ông ta từ xa. Người La Mã cũng có ý nghĩ giống như vậy, nhưng họ gọi linh hồn của sự sáng tạo đó là “genius”. Điều đó thật tuyệt, vì người La Mã không thực sự nghĩ là “genius” là một cá nhân nào đó đặc biệt thông minh, tài năng. Họ tin “genius” là một thực thể linh thiêng có phép màu, thực chất đã sống trong những bức tường trong studio của những nghệ sĩ, giống như con gia tinh Dobby, từ đó bước ra và giúp đỡ những nghệ sĩ làm công việc của mình một cách vô hình và tạo hình cho tác phẩm đó.

Thật tuyệt vời – đó chính là dạng khoảng cách mà tôi đang nói tới – đó là cấu trúc tâm lý để tự bảo vệ bản thân khỏi kết quả của công việc của mình. Và mọi người đều đã biết cách thức nó hoạt động rồi, đúng không? Những nghệ sĩ cổ đại đã được bảo vệ khỏi một số vấn đề cố hữu như việc quá yêu bản thân mình. Nếu công việc của bạn quá tuyệt vời, bạn không thể dành hết phần công lao, vì mọi người đều đã biết bạn được một linh hồn linh thiêng nào đó giúp đỡ. Và nếu công việc của bạn thất bại, cũng không hoàn toàn do lỗi của bạn, bạn biết đấy! Mọi người đều biết tài năng của bạn tự nó còn thiếu sót. Và đó là cách người ta nghĩ về khả năng sáng tạo ở phương Tây trong suốt một khoảng thời gian rất dài.

Và rồi thời Phục hưng đến và mọi thứ thay đổi, chúng ta có một ý niệm rất lớn, và ý niệm đó là hãy đặt cá nhân con người vào trung tâm của vũ trụ, trên cả chúa trời và những bí ẩn, và không còn vị trí nào cho những sinh vật thần bí thường chuyển lời của những đấng linh thiêng. Và đó sự bắt đầu của chủ nghĩa nhân văn lý trí, và con người bắt đầu tin tưởng rằng khả năng sáng tạo hoàn toàn nằm trong tự bản thân mỗi người Và lần đầu tiên trong lịch sử, bạn nghe mọi người nhận xét về nghệ sĩ này hoặc nghề sĩ kia “là” thiên tài thay vì là “có” một linh hồn sáng tạo “genius” hỗ trợ.

Và tôi phải nói với bạn điều này, tôi nghĩ đó là một sai lầm nghiêm trọng. Bạn biết không, tôi nghĩ khi để một cá nhân nào đó tin tưởng bản thân mình là, bạn biết đấy, là bản chất, là nguồn gốc của tất cả những bí ẩn rất thần thánh, và rất mơ hồ, là đã đặt 1 trách nhiệm quá lớn lên tâm lý rất mong manh, rất con người của cá nhân họ. Điều đó giống như đòi hỏi một ai đó phải nuốt chửng cả mặt trời. Điều đó hoàn toàn bóp méo cái tôi của họ, và nó tạo ra tất cả những kỳ vọng không kiểm soát được về thành tích của việc sáng tạo. Và tôi nghĩ áp lực đó đã giết những nghệ sĩ của chúng ta trong suốt 500 năm qua.

Và, nếu điều đó đúng, mà tôi nghĩ là nó đúng, thì câu hỏi sẽ trở thành: bây giờ thì sao? Chúng ta có làm gì khác đi được không? Có thể quay về với những khái niệm cổ xưa về mối quan hệ giữa con người và những sinh vật kỳ bí. Có thể không. Có thể chúng ta không thể đơn giản xóa đi 500 năm những suy nghĩ mang tính nhân văn đó chỉ trong một buổi nói chuyện dài 18 phút. Có thể có người trong số khán giả sẽ đặt những nghi vấn khoa học thật sự chính thống về khái niệm những nàng tiên, những sinh vật kỳ bí vô hình bay xung quanh và rải thứ bột màu nhiệm lên con người và sự vật. Có lẽ, tôi sẽ không kéo bạn theo cùng tôi trong những suy nghĩ này.

Nhưng vấn đề tôi muốn đặt ra là tại sao chúng ta lại không thể nghĩ theo cách này chứ? Vì nó, đối với tôi, cũng hay ho như tất cả những gì tôi đã từng nghe nhằm giải thích cho sự điên khùng khủng khiếp của quá trình sáng tạo. Một quá trình, như bất kỳ ai đã từng cố gắng sáng tạo ra một cái gì đó, có thể là tất cả mọi người ở đây, đều biết đó không phải luôn luôn diễn ra một cách rõ ràng. Và, thật ra, nhiều lúc có thể nói thẳng ra là một quá trình huyền bí, siêu linh.

Gần đây tôi có những suy nghĩ này khi tôi gặp một nhà thơ tuyệt vời người Mỹ Ruth Stone. Bà đã gần tuổi 90, nhưng bà đã làm thơ trong suốt cuộc đời, và bà nói với tôi là khi bà lớn lên tại vùng quê Virginia, bà phải ra đồng làm việc, và bà nói bà có thể cảm nhận thấy và có thể nghe thấy 1 bài thơ xuất phát từ khung cảnh xung quanh. Và bà nói điều đó giống như một một chuỗi sấm chớp, giông tố. Nó đánh ập vào bà từ khoảng không kia. Bà cảm thấy nó đang đến, vì nó sẽ làm rung chuyển mặt đất dưới chân bà. Bà biết là khi đó chỉ có 1 việc duy nhất để làm thôi, và đó chính là, theo lời bà, “chạy như điên.” Và bà sẽ chạy như điên về nhà và bà để cho bài thơ này ruợt mình, và toàn bộ vấn đề khi đó là bà phải lấy một mảnh giấy và một cây viết chì đủ nhanh để khi nó nổ sấm chớp xuyên qua bà, bà có thể túm được nó và đặt nó vào một mảnh giấy. Và những lần khác bà có thể không đủ nhanh, vì thế bà cứ chạy, cứ chạy và chạy, nhưng bà không về kịp đến nhà, bài thơ đến và bà để tuột mất nó và bà nói nó sẽ tiếp tục bay qua không gian như thế, để tìm kiếm, theo lời bà, là “những nhà thơ khác.” Và có những lúc, đây là đoạn tôi không bao giờ có thể quên được, bà nói có những khoảng khắc bà gần như hoàn toàn vuột mất nó. Bà chạy đến nhà, tìm một mảnh giấy và khi bài thơ sắp vuột mất, bà nắm lấy cây viết chì như lúc bài thơ vẫn đang ở nguyên trong đầu, và khi đó bà nói, giống như bà đang dùng bàn tay kia với lấy nó và bà sẽ bắt nó lại được. Bà sẽ nắm lấy cái đuôi của bài thơ, và bà sẽ kéo nó lại vào trong cơ thể của bà và bà bắt đầu ghi chép lại lên mảnh giấy. Và trong những lần như vậy, bài thơ sẽ hiện ra trên giấy một cách hoàn hảo và nguyên vẹn nhưng lại bị đảo ngược, từ chữ cuối cùng đến chữ đầu tiên.

Và tôi thấy rằng điều đó thật huyền bí, hoàn toàn giống với quá trình sáng tác của tôi.

Nhưng đó không phải tất cả quá trình sáng tác của tôi, tôi không phải cái ống dẫn! Tôi là một con la chăm chỉ, và cách tôi làm việc là tôi phải thức dậy đúng giờ mỗi ngày, đổ mồ hôi, lao động một cách miệt mài và lê lết một cách vụng về để hoàn thành tác phẩm. Nhưng thậm chí tôi, với tất cả những việc nặng nhọc và kiên trì mà tôi phải trải qua, cũng đôi khi phải phủ nhận những điều đó. Và tôi tưởng tượng là đa số các bạn cũng phải làm như vậy. Bạn biết đấy, ngay cả tôi cũng có những ý tưởng không biết từ đâu xuất hiện trong đầu, mà thật lòng tôi không thể xác định được. Vậy thì đó là cái gì chứ? Và chúng ta liên hệ với nó như thế nào khi nó không làm ta mất trí, mà thật ra lại có thể giữ cho chúng ta sáng suốt?

Và đối với tôi, một ví dụ về việc đó ở thời hiện đại là nhạc sĩ Tom Waits, người tôi đã có dịp phỏng vấn vài năm trước cho 1 bài báo. Và chúng tôi cũng nói về vấn đề này, và bạn biết đấy, Tom, trong hầu hết cuộc đời ông, ông là minh chứng về một nghệ sĩ đương đại sống trong dày vò, đau khổ, cố gắng kiềm chế, kiểm soát và chi phối những sức ép không thể kiểm soát được của sự sáng tạo, những sức ép hoàn toàn chủ quan.

Nhưng rồi ông già hơn, ông trở nên bình tĩnh hơn, và vào một ngày khi ông đang lái xe trên xa lộ tại Los Angeles, ông bảo tôi, và đó là khi tất cả mọi thứ đối với ông thay đổi. Khi ông đang chạy xe trên đường, bỗng nhiên, ông nghe một đoạn giai điệu nhỏ xuất hiện trong đầu ông như cảm hứng vẫn thường đến, trêu ngươi và rất khó nắm giữ. Giai điệu đó hoàn hảo, và ông muốn ghi lại nó, nhưng ông lại không có cách nào để làm vậy. Ông không có giấy, không có bút cũng không có máy ghi âm.
Vì thế ông bắt đầu cảm thấy thất cả sự lo lắng xưa cũ xuất hiện trong mình, kiểu như: “Rồi tôi sẽ vuột mất nó, và sau đó tôi sẽ bị ám ảnh bởi bài hát này mãi mãi. Tôi không đủ sức, tôi không thể làm được”. Và thay vì kích động, ông dừng lại. Ông dừng toàn bộ quá trình suy nghĩ đó và ông đã làm một việc lạ thường. Ông nhìn lên trời, và ông nói, “Làm ơn đi, mày không thấy tao đang lái xe sao? Nhìn tao có giống như một người có thể viết nhạc ngay bây giờ không? Nếu mày muốn ra đời, thì hãy đến vào những lúc thích hợp hơn khi tao có thể chăm sóc cho mày. Còn nếu không, hôm nay hãy đi làm phiền người nào khác đi. Đi làm phiền Leonard Cohen đi”.

Và sau đó thì toàn bộ quá trình làm việc của ông thay đổi. Không phải công việc, công việc vẫn tăm tối như trước giờ. Nhưng là quá trình, và tất cả những nỗi băn khoăn xung quanh nó đã được giải phóng khi ông tách vị “genius” ra khỏi bản thân ông nơi nó không làm được gì ngoài việc gây rắc rối, và trả nó về nơi của nó và nhận ra là mọi việc cũng không đến mức phải dằn vặt và đau khổ như vậy Nó có thể là những đoạn đối thoại kỳ lạ giữa Tom và một đối tượng bên ngoài không hoàn toàn là Tom.

Khi tôi nghe câu chuyện đó tôi bắt đầu thay đổi một chút trong cách tôi làm việc, và nó cũng gần như đã cứu sống tôi một lần. Ý tưởng này, nó đã cứu sống tôi khi tôi đang viết “Ăn, Cầu nguyện, Yêu” giữa chừng, tôi đã rơi vào một trong những cái hố của sự tuyệt vọng nơi chúng ta thường rơi vào khi chúng ta đang cố gắng làm gì đó nhưng không được và bạn bắt đầu nghĩ việc này sớm muộn sẽ trở thành 1 tai họa, đây sẽ là một quyển sách tệ nhất từ trước tới giờ. Không phải chỉ là dở ẹc thôi, mà là quyển sách tệ hại nhất đã từng được viết. Và tôi bắt đầu nghĩ tôi nên từ bỏ dự án này. Nhưng sau đó tôi nhớ đến việc Tom nói chuyện với khoảng không trước mặt và tôi đã thử. Vậy là tôi ngẩng mặt lên khỏi đống bản thảo và tôi chỉ thẳng vào 1 góc trống của căn phòng. Và tôi nói to: “Mày, nghe này, tao và mày đều biết là nếu quyển sách này không thành công thì đó không phải hoàn toàn là lỗi của tao, đúng không? Vì mày có thể thấy là tao đang đặt hết những gì tao có vào nó. Tao không còn gì hơn thế nữa. Vậy nếu mày muốn nó hay hơn, thì mày nên xuất hiện và làm phần việc của mày đi. Nhưng nếu mày không xuất hiện thì tao cũng vẫn sẽ tiếp tục viết vì đây là công việc của tao. Và hôm nay tao muốn được ghi nhận là đã hoàn thành tốt phần công việc của mình”.

Hằng thế kỷ trước, tại những sa mạc vùng Bắc Phi, người ta đã từng tụ tập lại để nhảy những điệu nhảy thần thánh dưới ánh trăng liên tục suốt hằng giờ liền, cho đến khi trời sáng. Và chúng thật lộng lẫy, vì tất cả những vũ công đều chuyên nghiệp và họ đã thật tuyệt vời. Nhưng, một hôm nào đó, rất hiếm hoi, một điều kỳ lạ sẽ xảy ra, một trong những vũ công đó trở nên sáng chói. Và tôi biết bạn hiểu tôi đang nói đến cái gì, vì tôi biết tất cả các bạn đều đã thấy, vào một lúc nào đó trong cuộc sống của bạn, một màn trình diễn như vậy. Giống như thời gian dừng lại, và người vũ công sẽ giống như vừa bước qua một cánh cửa nào đó anh ta hoàn toàn không làm gì khác ngoài những gì trước giờ anh vẫn làm suốt 1000 đêm trước đó, nhưng rồi mọi thứ được sắp đặt. Và bỗng nhiên, anh ta sẽ không bao giờ còn là một người bình thường nữa. Anh ta được khai sáng, được tôn sùng và được tung hô như một vị thánh.

Và hồi đó, khi điều này xảy ra, người ta nhận ra nó, họ gọi nó bằng cái tên của nó. Họ sẽ đặt bàn tay của họ với nhau, và bắt đầu cầu kinh, “Thánh Allah, Thánh Allah, Thánh Allah, Chúa trời, Chúa trời, Chúa trời”. Đó là Chúa, bạn biết đấy. Một ghi chú gây tò mò thời cổ đại nói rằng, khi người Maroc xâm lược phía Bắc Tây Ban Nha, họ mang theo phong tục này của họ và cách phát âm đã thay đổi qua hàng mấy thế kỷ. từ “Allah, Allah, Allah” thành “Ole, ole, ole”. Chúng ta vẫn còn được nghe tiếng gọi này trong những trận đấu bò và những điệu nhảy flamenco. Ở Tây Ban Nha, khi một vũ công làm được một điều gì đó màu nhiệm, “Allah, ole, ole, Allah, hoàn hảo, hoan hô”, không thể hiểu nổi, và nó đây rồi, chính sự hiện thân của Chúa. Đó là điều thật tuyệt vời, vì chúng ta cần nó.

Nhưng, vấn đề rắc rối xảy đến vào sáng hôm sau, đối với anh chàng vũ công đó, khi anh ta thức dậy và phát hiện ra bây giờ là Thứ ba, 11h sáng, và anh ta không còn là hiện thân của Chúa nữa. Anh ta một con người đang già đi với đầu gối đang rất đau, và có thể anh ta sẽ không bao giờ thành công đến mức như vậy nữa. Và có thể sẽ không bao giờ có ai tụng ca tên của Chúa khi anh nhảy nữa, và khi đó anh ta sẽ làm gì với phần đời còn lại của mình? Điều này thật khó khăn. Điều này cũng là một trong những sự thích nghi đau đớn nhất mà những người làm nghệ thuật phải tập quen trong cuộc đời nghệ thuật của mình. Nhưng có lẽ nó không cần phải trở thành một nỗi thống khổ như vậy nếu như, ngay từ đầu, bạn đã không tin những khía cạnh đặc biệt nào đó của bạn xuất phát từ chính bản thân bạn. Có lẽ nếu bạn chỉ xem chúng như một khoảng bạn vay từ một nguồn gốc không tưởng nào đó, và rồi một phần tinh hoa của bạn phải được chuyển đi khi bạn hoàn tất sứ mệnh của mình để đến với một người khác. Và, bạn biết đấy, nếu chúng ta nghĩ về điều này như vậy thì mọi thứ bắt đầu thay đổi.

Đây là cách tôi bắt đầu nghĩ, và đây chính xác là điều tôi luôn nghĩ đến trong vài tháng gần đây khi tôi đang viết một quyển sách tôi sẽ sớm xuất bản, như một bước đi đầy nguy hiểm, đáng sợ tiếp sau sự thành công quái đản của tôi vừa rồi.

Và tôi phải luôn tự nhắc nhở bản thân mỗi khi tôi căng thẳng về chuyện đó, là, đừng sợ hãi. Đừng nản lòng. Hãy làm công việc của mình. Tiếp tục thực hiện phần việc của mình, dù nó có thế nào đi nữa. Nếu công việc của bạn là nhảy, hãy nhảy đi. Nếu vị thần sáng tạo đang coi sóc công việc của bạn quyết định để điều kỳ diệu được xuất hiện, dù chỉ trong 1 khoảnh khắc, qua những cố gắng của bạn thôi, thì “Ole!” Còn nếu không, thì bạn vẫn hãy cứ nhảy đi. Và dù sao cũng hãy tự “Ole!” cho bản thân mình. Tôi tin tưởng vào điều này và tôi thấy chúng ta phải dạy nó. Dù sao cũng hay tự “Ole!” cho bản thân mình đi, đơn giản vì sự ích kỷ và tình yêu bản thân khi đã luôn cố gắng hết sức để làm phần việc của mình.