“Xã hội thiên vị các chức năng/năng lực cao cấp phục vụ cho xã hội bao nhiêu thì gây tổn hại đến cá nhân bấy nhiêu. Tác động gây tổn hại này đã đạt đến mức độ mà các tổ chức lớn của nền văn minh ngày nay tìm mọi cách để làm cho cá nhân hoàn toàn tan rã, bởi vì sự tồn tại của chúng phụ thuộc vào ứng dụng cơ học của các chức năng/năng lực được yêu thích của cá nhân, chứ không phải là chức năng/năng lực đặc biệt thực sự của người đó (yếu tố làm nên bản sắc cá nhân). Con người không còn xuất hiện như một con người (hoàn chỉnh) trong nền văn minh tập thể: Con người chỉ được đại diện bởi chức năng/năng lực của anh ta (trong xã hội hoặc trong tổ chức), hơn nữa, con người thậm chí còn bị đồng nhất (identified) với chức năng/năng lực này của nó và từ chối mọi tư cách thành viên có trách nhiệm. Con người không còn được thừa nhận các chức năng/năng lực thấp kém khác (nhưng góp phần định nghĩa cá nhân). Cá nhân chìm xuống ở mức một chức năng/năng lực đơn thuần, bởi vì nó đại diện cho một giá trị chung và chỉ có mình nó mới có thể mang lại khả năng kiếm sống.”

— C. G. Jung

Cái này đặc biệt đúng trong thời đại công nghiệp hoá và chuyên môn hoá, khi con người phân hoá theo khả năng chuyên môn của mình, xác định vị trí của nó trong xã hội và tập thể dựa trên năng lực chuyên môn này. Bằng cách đó, các đặc tính khác của con người vốn góp phần tạo nên bản sắc cá nhân phong phú và độc đáo, bị chối bỏ/đè nén/thậm chí là tước đoạt. Hồi trước có lần mình nói với bạn mình là “I don’t identify myself with my career” bởi mình nhận thấy đây là một vấn đề nghiêm trọng và nguy hiểm trong xã hội hiện tại, khi người ta thu hẹp định nghĩa về cá nhân xuống mức chỉ còn là một chức năng. Nay đọc cuốn này mới thấy là người ta đã suy nghĩ về vấn đề này từ rất lâu trước đó.

Bình luận về bài viết này

Quote of the week

What should young people do with their lives today? Many things, obviously. But the most daring thing is to create stable communities in which the terrible disease of loneliness can be cured.

~ Kurt Vonnegut

Nếu thấy các bài viết hay và hữu ích, hãy mua cho Thuỳ một ly Marou