hồi thi đại học xong, trong quãng thời gian thảnh thơi chờ kết quả thi và giấy báo nhập học, mình đã tranh thủ thời gian đến thư viện huyện và đọc hết tất cả những gì mình có thể đọc. lúc đó là mùa hè, trời thường mưa. thư viện huyện nằm trong một khu rừng thông trăm tuổi. những ngày hè đó, mình ngồi ở thềm thư viện nhìn mưa rơi xuống từ những tán lá thông xanh mướt, rả rích nhỏ giọt trên nền đất đỏ cỏ hồng. trong không khí là mùi hơi ẩm, mùi thông và cái lạnh se của cao nguyên những ngày không có nắng.

mình vẫn nhớ trong những cuốn sách mình đã đọc có một tập truyện ngắn của các tác giả đạt giải nobel, truyện ngắn đầu tiên kể câu chuyện một anh chàng người Hy Lạp đem lòng yêu nữ thân chân lý, những câu chuyện đồn thổi của thế gian làm chàng muốn một lần được diện kiến dung nhan của nữ thần. nữ thần chân lý thì luôn ẩn mình sau rất nhiều tấm màn che bí ẩn. sau nhiều năm tháng nỗ lực, chàng trai đã lần lượt vén từng tấm màn che phủ, tiến gần hơn đến hy vọng diện kiến dung nhan thật của nữ thần chân lý. khi tấm mạng cuối cùng rơi xuống, chàng đã chết ngay lập tức vì không thể chịu đựng được ánh sáng chói lòa, tàn khốc và trần trụi của chân lý.

mấy ngày gần đây, mình thấy rất nhiều nội dung chia sẻ về cuốn the doors of perception và nhớ lại câu chuyện đó.

con người về cơ bản luôn sống với thế giới mà nó nhận thức (perceive) chứ không thực sự cần đến chân lý. trong đời sống con người, cái đúng và cái sai mang tính tương đối, không rạch ròi trắng đen. bởi chân lý thì luôn phức tạp và vượt quá mọi giới hạn nhận thức cũng như định kiến đinh ninh của con người.

các thí nghiệm của aldous huxley và milton erickson trong bài viết này chỉ ra rất rõ sự mong manh của tâm lý con người và sự yếu kém trong khả năng nhận định cũng như phân biệt rạch ròi về sự khác biệt giữa thế giới khách quan và thế giới tư duy chủ quan, khả năng bẻ cong thực tại và bóp méo nhận thức của hệ thần kinh trung ương.

huxley nói: you shall know the truth and the truth shall make you mad

con người, ngàn vạn năm qua vẫn hăm hở và tiếp tục hăm hở sống với những điểm mù trong nhận thức của mình. nhưng cái kỳ diệu và đẹp đẽ của việc sống mà không cần phải quan tâm quá nhiều đến chân lý là việc người ta có thể yêu nhau. khi yêu quý một người, chúng ta không thực sự quan tâm đến việc họ có đúng hay không, có nắm giữ chân lý hay không. chúng ta chỉ chân thành ủng hộ họ, lo lắng và quan tâm đến họ, bất kể họ nghĩ gì, nói gì, làm gì. một người mẹ yêu thương con mình dù đứa con đó tàn tật, kém phát triển trí tuệ hoặc độc ác và thực hiện những hành vi gây nguy hiểm cho xã hội.

thiên chúa giáo luôn nói: chúa là tình yêu. chúa không cần con người xác tín sự tồn tại của chúa. chúa chỉ cần con người xác tín niềm tin và tình yêu của chính con người.

sự vĩ đại của nền văn minh phương tây và khả năng tiếp tục đổi mới và cải cách của nó đến từ niềm tin vô song mang tính tôn giáo và triết lý rằng: con người về bản chất là tốt, rằng chân lý có tồn tại. Nhưng không một người trần mắt thịt hữu hạn nào có sẵn chân lý. rằng chúng ta chỉ có thể tiến gần đến chân lý bằng cách hợp tác với nhau. rằng qua niềm tin và lao động tốt thì chúng ta có thể có cuộc sống tốt đẹp hơn ở trong cuộc đời này và phần thưởng trong kiếp sau

khi hiểu rõ những hữu hạn của đời sống cũng như những hữu hạn trong khả năng nhận thức của chính mình, khi thôi kêu đòi một thứ chân lý tuyệt đối và bắt đầu biết cách yêu thương, con người mới có khả năng nhìn cuộc đời một cách lạc quan và thực tế, mới có được một niềm tin kiên định về khả năng thay đổi theo chiều hướng tích cực hơn. mới tin rằng tương lai có thể tốt hơn quá khứ, và mỗi cá nhân có trách nhiệm mang tính cá nhân và đạo đức nhằm thực hiện điều đó chứ không mong cầu vào một hệ thống, một phép màu nhiệm hay một thế lực siêu anh hùng.

lúc này vẫn tỉnh ráo sau gần 2 ngày không ngủ, mình không kìm đc thôi thúc mở máy tính làm việc. có rất nhiều thứ mình đang muốn làm, trong đó có việc dịch thêm những nội dung khác từ cuốn altered states of consciousness. nhưng mình đã để máy tính lại sài gòn. thôi thì hy vọng rằng cái trạng thái restless này sẽ sớm qua chứ bây giờ mình đang có thể nghe thấy tiếng trái tim mình cracking rồi. cũng hy vọng rằng, về đến nhà, trong những đêm mưa, mình ngồi ngoài thềm vẫn có thể thấy đom đóm bay lập loè trong tiếng nhạc dear life