Thuỳ tổng hợp

Về Yasujirō Ozu, đạo diễn Satyajit Ray đã nói rằng:



“Tôi là một người vô cùng ngưỡng mộ nền điện ảnh Nhật Bản; họ thực sự là những bậc thầy vĩ đại. Tôi không biết về những bộ phim thời kỳ đầu của Ozu, nhưng vào giai đoạn cuối sự nghiệp, các bộ phim của ông hoàn toàn thể hiện chất Nhật Bản hết sức thuần khiết và không hề chịu ảnh hưởng từ Hollywood. Ông đã phá vỡ mọi quy ước: góc máy và chuyển động máy, không gian, nhịp điệu…

Tôi đã xem đi xem lại một số phim của ông và nghĩ: “Trời ơi, ông ấy hoàn toàn không tuân theo bất cứ mô hình hay quy tắc ngữ pháp điện ảnh nào của Hollywood cả.” Ozu có cách tiếp cận hoàn toàn khác. Người ta có thể gọi cách tiệp cận này của ông là một sự sùng bái đối với dàn cảnh, vị trí của diễn viên trong cảnh phim. Ngôn ngữ điện ảnh của ông là vô cùng nguyên bản và độc đáo, nó mang tính nền tảng đến mức đủ để đòi hỏi một sự đánh giá lại toàn diện về những cái gọi là nguyên tắc cốt lõi của nghệ thuật làm phim.”

Wim Wenders nói:

“Nếu thế kỷ này vẫn còn có những nơi linh thiêng tồn tại… nếu vẫn có một thứ gì đó được coi là báu vật thiêng liêng của điện ảnh, thì đối với tôi, đó chính là di sản của đạo diễn người Nhật Yasujirō Ozu. Ông đã làm ra năm mươi tư bộ phim. Những bộ phim câm trong giai đoạn những năm 1920, phim trắng đen trong giai đoạn những năm 1930 và 1940, rồi sau này là phim màu cho đến khi ông qua đời vào ngày 12 tháng 12 năm 1963, đúng ngày sinh nhật 60 tuổi của mình.

Dù những bộ phim này mang đậm chất Nhật Bản, nhưng chúng cũng đồng thời mang tính toàn cầu. Trong những bộ phim đó, tôi nhận ra mọi gia đình ở tất cả các quốc gia trên thế giới, nhận ra chính cha mẹ mình, anh em mình và chính bán thân mình. Vô tiền khoáng hậu, phim của Ozu đưa điện ảnh đến tiệm cận với bản chất và mục đích cốt lõi của nó: phác hoạ một hình ảnh về con người trong thế kỷ của chúng ta. Một hình ảnh hữu dụng, chân thực và có giá trị. Một hình ảnh mà trong đó con người ta không chỉ soi thấy bản thân mình mà còn học được điều gì đó về chính mình.

Những tác phẩm của Ozu không cần đến sự tán dương của tôi. Và một “báu vật thiêng liêng của điện ảnh” như vậy cũng chỉ là trong tưởng tượng mà thôi. Vậy nên hành trình đến Tokyo của tôi không phải là một cuộc hành hương. Tôi chỉ tò mò muốn xem liệu mình có thể khám phá được điều gì hay không, liệu có còn điều gì sót lại từ những tác phẩm của ông hay không, có thể là hình ảnh, hay thậm chí là con người… Hay liệu sau 20 năm kể từ khi Ozu qua đời, Tokyo đã thay đổi quá nhiều đến mức không có dấu vết nào còn sót lại nữa.”

Ozu cũng đã từng chia sẻ rằng:

“Tôi vẫn thường nói rằng tôi chỉ làm đậu phụ, bởi tôi là một người thợ làm đậu phụ. Một người không thể làm quá nhiều thể loại phim khác nhau được. Người ta có thể thưởng thức mọi loại thức ăn từ khắp nơi trên thế giới ở một nhà hàng trong trung tâm thương mại tại Nhật Bản, nhưng kết quả từ sự lựa chọn quá dư thừa đó là chất lượng và hương vị bị giảm sút. Làm phim cũng tương tự như vậy. Dù rằng các phim của tôi có vẻ na ná nhau, nhưng trong mỗi bộ phim tôi luôn nỗ lực để biểu đạt một điều gì đó mới mẻ, và trong mỗi tác phẩm tôi đều gửi gắm một niềm cảm hứng riêng. Tôi giống như một anh chàng hoạ sĩ cứ vẽ đi vẽ lại một bông hoa hồng.”